Munculnya peranan NGO siber

MEDIA sosial banyak membawa kebaikan kepada netizen. Ia adalah alat komunikasi, medium berkongsi maklumat, kolaborasi, bisnes, sumber berita dan medium ekspresi diri. Keburukannya juga banyak. Selain penyebab ketagihan dan membuang masa, media sosial juga mengganggu kesihatan mental, tempat menyebar segala maklumat palsu dan buli siber. Algoritmanya yang meningkatkan capaian pada sesuatu yang popular itu boleh menyebabkan yang negatif itu lebih diterima daripada yang positif. Akhirnya kita boleh terpengaruh untuk menerima yang buruk sebagai sesuatu yang normal. Akhir-akhir ini, media sosial menjadi medan menyelongkar, memapar dan mendedahkan segala bentuk penipuan, penyelewengan dan penyamaran. Telah terbentuk beberapa buah kumpulan sukarela yang memainkan peranan untuk membuat pelbagai pendedahan yang menggemparkan. Jika selama ini kita biasa dengan pelbagai pertubuhan bukan kerajaan (NGO) yang berperanan sebagai kumpulan pendesak seperti Sahabat Alam Malaysia yang memperjuangkan alam sekitar, Gabungan Persatuan-Persatuan Pengguna Malaysia (FOMCA) yang memperjuangkan para pengguna dan Tabung Hidupan Liar Sedunia (WWF) yang memperjuangkan pemuliharaan habitat binatang, kini muncul apa yang saya istilahkan sebagai NGO siber yang lebih berani dan keras. Antara yang tampak begitu aktif memaparkan kes-kes penipuan ialah halaman Scam No One di Facebook yang telah membongkar pelbagai penipuan organisasi mengutip derma, skim ponzi melalui pelaburan dan skim pinjaman berfaedah tinggi. Medical Mythbusters di Facebook pula dianggotai oleh ahli-ahli perubatan bertauliah, untuk menjawab mitos dan fitnah dalam bidang perubatan. Banyak ubatan berbahaya yang menggunakan sijil kelulusan Kementerian Kesihatan yang palsu telah berjaya dibanteras. Ia banyak mendidik masyarakat agar tidak tertipu dengan ubat-ubatan yang tiada piawaian hingga mengakibatkan kesakitan yang lebih serius kepada pengguna ubat-ubatan itu. Edisi Siasat, yang menggunakan platform Telegram pula banyak memaparkan rekod-rekod laporan jenayah, kelemahan pentadbiran dan pengurusan serta pelbagai penyelewengan mereka daripada pasukan yang beruniform. Namun, ia turut mamaparkan salinan-salinan laporan polis yang boleh dianggap menjatuhkan reputasi dan terdedah kepada saman fitnah. Terkini di Facebook ialah Pusat Kajian Ajaran Sesat (Pukas) yang kini mula dikenali melalui pendedahan-pendedahan penyelewengan dalam organisasi GISB Holdings Sdn Bhd (GISBH). Yang menariknya, NGO siber itu menjadi rujukan dan pernah disebut dalam sidang akhbar Ketua Polis Negara, Tan Sri Razarudin Husain. Ini adalah satu perkembangan yang positif. Keanggotaan Pukas, meskipun belum dikenali ramai, mereka telah mengajukan laporan kajian mereka secara rasmi kepada pihak berwajib. Barangkali, mereka terdiri daripada anggota kakitangan kerajaan yang mempunyai pelbagai latar belakang yang bergerak atas nama Pukas bagi mempercepat tindakan pembanterasan. Meskipun sesetengah daripada NGO-NGO siber itu mahu kekal merahsiakan identiti, mereka perlu sentiasa bertanggungjawab dalam setiap pendedahan yang dilakukan. Mereka mula menjadi tempat rujukan bukan sahaja dalam kalangan masyarakat, malah daripada pihak berwajib. Kehadiran mereka kini amat membantu. Malah, mereka telah mengambil alih tugas syarikat-syarikat media arus perdana yang biasa membuat investigative reporting sebelum membuat pendedahan. Mungkin kerana kos yang tinggi, kesuntukan masa dan juga kekangan etika kewartawanan, syarikat-syarikat media tidak dapat membuat pemberitaan yang pantas dan berani alakamikaze seperti NGO-NGO siber. Walau apa pun, kita sebagai rakyat kini mempunyai lebih banyak pembela daripada pihak berwajib, NGO-NGO konvensional dan kini NGO-NGO siber. * Norden Mohamed ialah mantan Ketua Pengarang Sinar Harian