Bolehkah pensijilan tingkatkan daya saing

DALAM setiap industri boleh dikatakan ada pelbagai jenis pensijilan yang diterima pakai. Ada pensijilan berkenaan kemahiran seseorang, ada pensijilan proses dan ada juga pensijilan produk. Secara mudahnya, pensijilan ialah pengesahan yang dikeluarkan oleh badan-badan berautoriti bahawa individu, proses atau produk itu mematuhi pelbagai piawaian yang menjadi asas kepada pensijilan. Sijil tersebut kemudiannya menjadi asas kepada pihak-pihak lain untuk berinteraksi atau berurusan dengan pihak yang telah disijilkan itu. Ada sesetengah sijil yang diwajibkan oleh pihak berkuasa untuk menjaga kepentingan awam. Sebagai contoh, setiap alatan elektrik perlu memenuhi piawaian yang diterima pakai dalam negara. Ia bertujuan supaya alatan tersebut selamat untuk digunakan. Dalam Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah misalnya, setiap syarikat perlu ada prosedur mencukupi bagi membenteras rasuah. Jadi, banyak syarikat yang mempersijilkan sistem dan proses antirasuah mereka bagi memastikan mereka memenuhi kehendak undang-undang. Pihak berkuasa yang mewajibkan pensijilan mestilah mempunyai punca kuasa dari segi perlembagaan negara dan undang-undang. Pensijilan tidak boleh diwajibkan secara suka-suka sahaja atau sebagai reaksi kepada desakan orang yang mampu menarik perhatian pihak-pihak berkuasa berkenaan. Objektif dan kesan mewajibkan pensijilan perlu dikaji serta diperhalusi dahulu agar ia benar-benar bermanfaat.Setiap polisi ada juga kesan sampingan yang boleh membebankan dan merugikan.Jadi, menimbang mana yang lebih berat antara manfaat pensijilan dan risiko negatif perlu dibuat secara jujur serta objektif. Ada juga pensijilan yang diperlukan semata-mata disebabkan kehendak pasaran. Sebagai contoh, sebuah syarikat pengilangan mahu memastikan pembekalnya sentiasa membekalkan barangan atau perkhidmatan berkualiti berdasarkan piawaian antarabangsa yang berkenaan. Jadi mereka akan hanya membeli daripada pembekal yang ada sijil kualiti dikeluarkan oleh badan-badan pensijilan yang mempunyai reputasi tinggi. Dalam keadaan ini, perniagaan yang mahu membekalkan barangan atau pekhidmatan kepada pengilang berkenaan kena membuat keputusan komersial sama ada ia mahu memiliki sijil yang disyaratkan itu atau mencari pelanggan-pelanggan lain yang tidak meletakkan pensijilan sebagai syarat. Ini kerana pensijilan bukannya percuma dan melibatkan kos yang mungkin membebankan. Kos pensijilan bukan setakat kos mengupah badan pensijilan untuk memeriksa dan mengesahkan pematuhan kepada piawaian-piawaian yang dijadikan rujukan. Sebenarnya, piawaian itu sendiri yang memerlukan pihak yang mahu disijilkan mengeluarkan belanja. Sebagai contoh, sekiranya piawaian memerlukan diadakan pelbagai kemudahan fizikal tambahan, ia akan menjadi perbelanjaan modal baharu yang mungkin tidak diperlukan sekiranya pensijilan tidak dijalankan. Ada juga piawaian yang memerlukan ada orang mempunyai pendidikan dan kemahiran tertentu sebagai pegawai-pegawai dalam perniagaan.Ia sudah tentu akan menjadi kos tambahan yang berkekalan. Oleh demikian, selain pensijilan yang diwajibkan oleh undang-undang, mana-mana perniagaan akan mengira untung rugi pensijilan sebelum mengambil sebarang keputusan. Sekiranya tidak ada keperluan dari segi permintaan pasaran, mengapa perlu disijilkan jika tidak membawa nilai tambah. Dalam industri dengan pensijilan diamalkan secara meluas, ia tidak menjadi penambah nilai tetapi sekadar keperluan untuk memasuki pasaran. Dalam konteks tersebut, tentunya ialah tidak menambah daya saing. Daya saing dimiliki berdasarkan perkara-perkara lain seperti strategi yang betul, produk yang boleh dibezakan daripada pesaing dan nilai tambah kepada pelanggan. Pensijilan hanya akan menambah daya saing jika ia menambah nilai di mata pelanggan. Dalam industri yang terdapat ramai pelanggan tidak mempedulikan pensijilan, ia tidak menambah daya saing tetapi sebaliknya menambah kos. * Datuk Nik Mohd Hasyudeen ialah bekas Ketua Pegawai Eksekutif Tabung Haji